“Ne Yapmalı: Leninist Parti’nin Siyasi Temelleri” modülünün “Yığınların Kendiliğindenliği ve Sosyal-Demokratların Bilinçliliği” başlıklı ikinci oturumu gerçekleştirildi. Bu oturumda, dışardan bilinç kavramına reformistlerin ve devrimcilerin bakışı arasındaki farklılıkları ve Leninist partinin iskelesi olarak tarif edilen gazetenin mefhumunun muhtevası üzerinde duruldu. Konuşmacı Kautksy ile Lenin’in dışardan bilinci nasıl tariflediği üzerinden ayrımları açarak başladı:

Kautsky dışardan bilinci tartıştığı metinlerde, bunu temelde işçi sınıfına nasıl dışardan bilinç götüreceği sorusunu sorarak yapmıştır. Bilimin taşıyıcısı burjuva aydınları olduğuna göre, bu burjuva aydınlarının işçi sınıfına bilinç taşıması zorunludur. Ancak bu bilinç taşındıktan sonra proletarya bu bilinci alıp sosyalizme götürebilecektir. Dolayısıyla proletayanın burjuva aydınlardan bir <<öğrenme zorunluluğu vardır.>> Halbuki Komünist Parti Manifestosunda tarif edilmiş haliyle teorik sonuçlar keşfedilmez şeylerdir, dolayısıyla bu anlamıyla pedagojik bir öğrenme söz konusu değildir. İkinci olarak, hâkim sınıfın bir kısmı kopup proletaryanın saflarına belirli koşullarda geçebilir. Bu da Marx’ın Manifesto’nun üçüncü bölümünde hesaplaştığı Burjuva Sosyalizmidir, Proudhon bunlardan birisi olarak düşünülebilir. Genel olarak oportünizmin sosyal kökenlerini anlamak açısından da bu analiz anlamlıdır.

Kautsky genel olarak, dışardan bilinci derin bilimsel bilgi ile eşitlemiş ve bu derin bilimsel bilginin tabiri caizse yasal ve teorik bir okulla aktarılması gerektiğini savunmuştur. Bunun karşısında ise Lenin’in dışardan bilinç anlayışı bunun tamamen dışındadır. Lenin’e göre dışardan bilinç sınıf mücadelesinin bilince aktarılmasıdır. Bu bilgilerin kimin tarafından nasıl aktarılacağı ikincil bir tartışma konusudur. Öncelikli olarak, bu kavram, toplumun muhtelif kesimlerinin bilgisini içeren, pratik bir bilginin aktarılmasını içerir. “Patronlarla” girişilen mücadelenin dışından gelen bilinç olarak düşünülmesi gerekir. Ekonomizmi geniş anlamıyla kullanan Lenin, reformist dışardan bilinç anlayışına karşı, toplumun muhtelif kesimlerinin bilgilerini siyasal olarak birbirlerinden haberdar olmalarını ve bunun pratik bilgisini dışardan bilinç olarak tanımlamaktadır. Dolayısıyla Kautsky’de tarif edildiği haliyle sosyal katmanlar arasındaki bir bilinç farkı olarak tarif edilmiyor. Bunun dışındaki “sosyalist” bilinci elde edebilmek için sınıftan ayrı olarak kendini tarif edebilen birilerinin olması lazım. Bunların yaşam deneyimini birleştirmesi, dışardan bilinç anlamına gelir. Bunu yapmak için de kendisini ayırt edenlerin siyasal teşhirler yoluyla, o işin içine bizzat girmek suretiyle bu deneyimi merkezileştirmesi gerekir. Bunun yolunu ise Lenin iskele olarak tarif ettiği gazete olarak görmüştür. Rusya çapında kurulacak merkezi ve siyasi bir gazetenin iskele olarak tarif edilmesi sadece örgütün omurgası anlamıyla değil, aynı zamanda inşaatta çalışmış olanlar kolayca anlayabilecektir ki, iskele aynı zamanda bir iletişim mekanizması olarak tarif edilmiştir. Bu sayede, devrimcilerin yerel unsurlar olması aşılmış olacak ve merkezi bir iletişim mekanizması yaratılmış olacaktır. İllegal basılmış ve dağıtılmış bir gazeteyi ancak profesyonel devrimciler şebekesi uygun bir şekilde yapabilir. Aynı zamanda bu gazetenin devrimciler tarafından, bugünkü solcuların anladığının aksine, kapıya bırakılıp atılan bir nesne değil, propagandasının yapıldığı bir mekanizma olması gerekir. Bu da devrimcilerin ayaklı birer propagandacı olarak çalışabilmesini ve bunu merkezi olarak yapabilmelerini sağlar. Bu devrimcilerin hem dışardan bilinci taşımasını sağlamış, hem de onların militan niteliklerini geliştirmiştir.

Konuşmacı tüm bunların parti öncesi siyasetin temelleri olarak da düşünülebileceği, RSDİP’in ikinci kongresine giden süreçte Ne Yapmalı’nın yazıldığını ve metnin asıl isminin Hareketimizin Can Alıcı Sorunları olduğunu akıldan çıkarmamak gerektiğini, bu metnin derli toplu halinin Iskra’nın ilk sayısının ilk yazısı olan Hareketimizin Acil Sorunları makalesinde bulunabileceğini aktardı. Soru, görüş ve cevaplardan sonra oturum kapandı.

Üniversitelerden Komünistler